کتاب «نظریۀ ارتجاعی و کاربرد آن در مهندسی عمران» تألیف دکتر علی نورزاد، دانشیار دانشکدۀ مهندسی عمران، آب و محیط زیست دانشگاه شهید بهشتی، و شیما محبوبی، دانشآموختۀ دکتری دانشگاه شهید بهشتی منتشر شد.
این کتاب برای نخستین بار در سال 1401 در 222 صفحه در قطع وزیری و در انتشارات دانشگاه شهید بهشتی منتشر شده است و با قیمت 880.000 ریال عرضه میشود.
نظریۀ ارتجاعی از مهمترین موضوعهای علم فیزیک است. این نظریه که نخستین بار در قرن نوزدهم میلادی توسعه یافت، چگونگی توزیع تنش، کرنش و تغییرمکان را تحت نیروهای خارجی در اجسام جامد ارتجاعی تعیین میکند. این نظریه با استفاده از فرضیههای رایج مانند رفتار خطی و تغییرشکلهای کوچک، مدلی ریاضی برای حل بسیاری از مسائل حوزههای مهندسی ارائه میکند؛ بهطور مثال، در مهندسی عمران نظریۀ ارتجاعی برای تحلیل تنش و تغییرشکلهای سازههایی مانند میلهها، تیرها، صفحهها و رویهها و در علم ژئومکانیک در تعیین تنشهای مصالحی مانند خاک، سنگ، بتن و آسفالت کاربردی گسترده دارد. نظریۀ ارتجاعی، همچنین مبنایی برای بررسی رفتار مصالح غیرارتجاعی نظیر رفتار خمیری و ویسکوارتجاعی فراهم میآورد.
کتاب نظریۀ ارتجاعی و کاربرد آن در مهندسی عمران برای دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد و دکتری مهندسی عمران در گرایشهای مهندسی سازه، زلزله و ژئوتکنیک نوشته شده و برمبنای مفاهیم کاربردی نظریۀ ارتجاعی در علم مهندسی، بهویژه مهندسی سازه و ژئوتکنیک، پیکرهبندی شده است.
فصل اول کتاب به مقدماتی دربارۀ میدانهای عددی، برداری و تانسوری در سیستم مختصات کارتزین اختصاص دارد و در فصل دوم، معادلات ساختاری ارتجاعی، روابط تبدیل تنش و کرنش شرح داده میشود. فصل سوم مختص مسائل تنش مسطح و کرنش مسطح و همچنین نظریۀ کار مجازی و کاستیلیانو و تابع تنش ایری است و فصل چهارم اصل سنونان، اصل برهمنهی و جواب چندجملهای و فصل پنجم، مسائل دوبعدی در سیستم مختصات قطبی، تقارن توزیع تنش حول یک محور و مفاهیم سینماتیکی را در بر میگیرد. فصل ششم به مسائل دوبعدی در مختصات قطبی مانند خمش میله تحت یک نیرو و بار لبهای تیز اختصاص دارد و در فصل هفتم، بردارها و توابع تنش کاربردی نظیر بردار گالرکین، بردار لاو و توابع تنش ماکسول و موریرا معرفی میشود. فصل هشتم به پیچش مقاطع با شکل و هندسۀ گوناگون اختصاص دارد و در فصل نهم روابط معادلۀ موج ارائه میشود.